Gözdem Paslanmaz

Hakkımızda

1913’ te İngiliz metalurjist Harry Brearly, tüfeklerin borularını geliştirme projesi üzerinde çalışırken, çeliğe düşük karbon krom ilave ederken bunun paslanmazlık özelliği verdiğini tesadüfen keşfetti. Demir’e, Karbon ve Krom ilavesi modern paslanmaz çeliğin başlangıcı olmuştur.

Metalurjide paslanmaz çelik, minimum %12 krom elementi içeren bir demir-karbon alaşımı olarak tarif edilir. Krom elementi çeliği paslanmaya karşı koruyan temel bileşendir. İsmini bu çeliklerin, diğer çelikler gibi lekelenmemesi, korozyona uğramaması ve paslanmamasından almaktadır. Modern paslanmaz çelikler, nikel, niobium, molibden ve titanyum gibi diğer unsurlarıda içerebilir. Nikel, molibden, niobium ve krom, paslanmazlık ve korozyon direncini artırır. Minimum %12 krom’un çeliğe ilavesi paslanmazlık gücü kazandırır veya diğer türlere göre paslanmazlık sağlar. Krom çelik kombinasyonunda oksijen ile birleştiğinde atmosferde ince bir tabaka meydana gelir. Bu görünmeyen tabaka krom karışımı oksit tabakasıdır. Buna pasif film adı verilir. Bu krom atomlarının boyutları, ölçüleri ve onların okside olmaları birbirlerine benzerlik gösterir. Bunlar metalin yüzeyinde sadece birkaç atom kalınlığında istikrarlı bir tabaka oluşturur. Eğer metal kesilir veya çizilir ise tabaka üzerindeki pasif film etkilenir ve daha fazla oksit kısa sürede meydana gelir. Açık havadaki yüzeyin üzeri kapanır ve oksit korozyonundan muhafaza olur. Pasif filimlenme kendini yenileme için oksijene ihtiyaç duyar, böylece paslanmaz çelik daha az korozyona uğrar.

Paslanmaz çelik türleri;

Paslanmaz çeliğin üç ana türü vardır bunlar; ferritik, östenitik ve martensitik dir. Çeliklerin bu üç türü kendi mikro yapıları veya baskın kristal safhaları ile belirlenir, tanınır.

Östenitik;

Östenitik paslanmaz çeliklerin başlangıç östenik safhası vardır. ( yüzey kübik kristallerle merkezlenir) Bu alaşımlar krom ve nikel ihtiva eder, (bazen manganez ve nitrojen ihtiva eder) 302 tipi demir bileşimi ,% 18 civarında krom ve% 8 nikel ile yapılandırılmıştır.

Östenitik paslanmaz çelik ısı yolu ile sertleştirilir. En tanınan paslanmaz çelik tipi 304’tür.

304 paslanmaz çelik oluşumu %18-20 krom ve %8-10 nikel ihtiva eden Östenitik paslanmaz çelikdir.

Ferritik;

Ferritik paslanmaz çelik temel safhasında (kübik kristal merkezli) demir ve krom içerir. Genelde nikel içermeyip yüksek krom içeren (%10,5 ile %30 arasında), molibden, titanyum vanadyum gibi karbür yapıcı ve ferritik yapıyı istikrarlı kılan alaşım elementleri içeren bir paslanmaz çelik gurubudur.

Martensitik;

Martensitik paslanmaz çeliğin 410 tipi, %12 krom ve %0,12 karbon bileşimiyle meydana gelir. Bu paslanmaz çelikler sertleştirilebilir. Martensitik çeliğe büyük sertlik verir fakat dayanıklılığı azaltır ve kırlgan olur. Pek az çelik tümüyle sert hale gelir, bunların farklı dereceleri vardır, örneğin; Çökelme Sertleşmeli Paslanmaz Çelikler, Dubleks Paslanmaz Çelikler, dökme çeliklerdir. Paslanmaz çelik yüzeyler ve dokular çok çeşitli ve üretilen olabilir renkleri geniş bir spektrum üzerinde renkli olabilir.

• İstanbul Metal ve Yan Sanayi Firmaları
• Metal ve Yan Sanayi Firmaları İstanbul